Z Banja Luki udaliśmy się do Parku Narodowego Kozara. Koszt wjazdu na teren parku to 2KM. Tu pokonaliśmy trasę na punkt widokowy Vrsak.
Park Kozara położony jest wokół góry Kozara – ok. 20 km od Kozaraca koło Prijedoru. Obejmuje powierzchnię 3907 ha.
Kozara była miejscem walk wyzwoleńczych stoczonych przez partyzantów Tito podczas II wojny światowej. W 1957 roku lasy góry Kozara objęto ochroną w uznaniu ich historycznego znaczenia a w 1967 roku przeksztalcono w park narodowy.
W drodze powrotnej ze szlaku zwiózł nas poznany na punkcie widokowym Austriak. Jego rodzice pochodzili z okolic Kozaraca– teraz razem z ojcem odbywał sentymentalną podróż.
Na terenie Mrakovicy odwiedziliśmy Strefę Pamięci (Memoriału). Upamiętnia ona wielką bitwę z 1942r. (Bitka na Kozari). Partyzanci wyzwolili wtedy spory obszar w okolicy (według różnych źródeł ich siły wynosiły 3-6 tys.). Niemcy i Ustasze przygotowali przeciwko nim ofensywę, w której wzięło udział ponad 30 tys. żołnierzy. Zgrupowanie partyzantów zostało zlikwidowane, jednak części udało się wyrwać z oblężenia. Po bitwie represje dotknęły miejscową ludność – tysiące Serbów trafiło do obozu koncentracyjnego w Jasenovacu.
Centrum miejscowości Kozarac – kamienny pomnik otoczony małą sadzawką upamiętniający mieszkańców miasta – ofiary ludobójstwa z ostatniej wojny domowej. Przez jego ściany przebijają się metalowe pręty przypominające gwoździe wbijane w ludzkie ciało. Ma to symbolizować rozpacz matek po utracie swoich ojców, mężów, synów – ofiar ostatniej wojny bałkańskiej.
Wewnątrz odnajdziemy płyty zawierające dane personalne mężczyzn oraz daty ich narodzin i śmierci. Te ostatnie oscylują w latach 1992-1995.
