Vukovar – niespełna 30-tysięczne chorwackie miasteczko, leżące przy granicy z Serbią. Przed wojną działał tu jeden z ważniejszych portów na Dunaju, a miasto zamieszkiwało ok. 45 tys. osób, z czego 30 % stanowili Serbowie. Wiosną 1991r. zaczęło dochodzić tu do pierwszych incydentów – budowano barykady, przedmieścia miasta zajęły wojska serbskie, z obu stron dochodziło do zaczepek. Odnotowywano coraz więcej zamachów bombowych na domy i sklepy obu nacji. Majowe referendum, w którym ponad 90% mieszkańców Chorwacji opowiedziała się za niepodległością zostało zbojkotowane przez zamieszkałych na jej terenie Serbów. W sierpniu wojska Jugosłowiańskiej Armii Ludowej zaczęły atakować terytorium Chorwacji, obejmując wschodnią Slawonię i zdobywając po kolei miejscowości: Osijek, Dakovo, Vinkovici. Rozpoczęło się oblężenie miasta. Obroną Vukovaru dowodziło dwóch byłych oficerów JNA – Mile Dedaković i Branko Borković. Plan obrony zakładał podział miasta na sześć pierścieni i obronę każdego z nich przez konkretny oddział. Miasta broniło ok. 1800 – 2200 żołnierzy. Wojska serbskie liczyły w różnych okresach od 27 tys. do ponad 80 tys. żołnierzy JNA i grup paramilitarnych (m.in. Beli Orlovi Šešelja i Tygrysy Željko Ražnatovića „Arkana” – męża znanej piosenkarki Cecy). W walkach o Vukovar brało udział ponad 1000 czołgów, wozów opancerzonych, ciężka artyleria, lotnictwo JNA i okręty wojenne pływające po Dunaju. Podczas walk o Vukovar wystrzelono około 12000 pocisków i rakiet dziennie. Miejscowy szpital, mimo, iż w widoczny sposób oznaczony był czerwonym krzyżem również był ostrzeliwany i bombardowany. Spadło na niego łącznie 800 pocisków. Po prawie 3 miesiącach ostrzału wojska serbskie zdobyły miasto. W walkach zginęło ok. 8 tys. osób (w tym ponad 1100 cywilów). Pozostali mieszkańcy zostali zamordowani lub wypędzeni.
Vukovar ogłoszono „serbskim miastem”. Po zdobyciu miasta Serbowie zniszczyli 99 % budynków w mieście. W ten sposób chorwacki Vukovar stał się najbardziej zniszczonym miastem XX wieku.
Fot. Wikimedia Commons
Do dziś wiele budynków to istne ruiny. Proces odbudowy miasta jednak postępuje.
Uznano jednak, że nie będzie odbudowywana wieża ciśnień – budynek- symbol, na którym po dziś dzień powiewa chorwacka flaga.
Bijeli Križ- pomnik w kształcie krzyża z wyrzeźbioną chorwacką szachownicą i napisami po chorwacku i głagolicą „Tym, którzy zginęli za wolną Chorwację”. Został zbudowany po odzyskaniu miasta. Widoczny brzeg po drugiej stronie Dunaju to już Serbia.
Spomen dom hrvatskih branitelja znajduje się w miejscu dawnej poczty. Został oficjalnie otwarty 24 września 2011 roku. Budynek swoim kształtem przypomina zaciśniętą pięść. Symbolizować to ma siłę mieszkańców, którzy bronili się przez agresją. Przed budynkiem na postumencie stoi oryginalny czołg, a obok popiersie dowódcy – gen. Blago Zadro.
Wewnątrz znajdziemy kopułę zniszczonego czołgu JNA.
Wokół wypisane są nazwiska wszystkich 240 poległych członków 204. vukovarske brigade. Na ścianach wiszą ekrany, gdzie możemy zobaczyć fotografie w czasów wojny, raporty wojenne i materiały wideo.
Godziny otwarcia:
Wtorek – niedziela: 10 – 17
Poniedziałek – nieczynne
Wstęp wolny
Spomen dom hrvatskih branitelja na Trpinjskoj cesti
Trpinjska cesta 80
32000 Vukovar
Mob: 099 4417 467
E-mail: info@mcdrvu.hr
Serbowie w brutalny sposób obeszli się z rannymi i chorymi pacjentami szpitala, których nie można było ewakuować. Część z nich została zamordowana na miejscu, a pozostałych 264 lżej rannych wywieziono do pobliskiej miejscowości Ovcara i po godzinach tortur rozstrzelano. Ciała wrzucono do masowego grobu, który odnalazła później misja ONZ kierowana przez Tadeusza Mazowieckiego. Ekshumowano ciała 200 osób, pozostałych ponad 60 nie odnaleziono.
Vukovar został ogłoszony chorwackim gradom herojem, czyli miastem-bohaterem i wszedł na listę narodowych świętości Chorwacji.
Jeśli interesuje Was temat oblężenia Vukovaru polecam przeczytać : www.xpictianoc.blogspot.com/2012/11/tragedia-vukovaru.html